Bên cạnh chỉ số USD index hay cháy tài khoản Forex thì tỷ giá hối đoái trong thị trường ngoại hối cũng rất phổ biến. Đây là một thuật ngữ mà bạn cần quan tâm khi đầu tư giao dịch Forex. Thuật ngữ này được dùng để nói giá của một loại tiền tệ của một quốc giá nào đó mà một quốc khác có thể mua được, trong một thời điểm nhất định. Tuy vậy, rất ít người hiểu rõ thuật ngữ này là gì. Đặc biệt tỷ giá có bao nhiêu loại, được chia như thế nào? Và vai trò, cũng như chính sách ra sao? Và có tác nhân nào ảnh hưởng đến tỷ giá hay không?
Thuật ngữ tỷ giá hối đoái là gì?
Được gọi bằng cái tên khác là tỷ giá trao đổi ngoại tệ. Một thuật ngữ được dùng để nói đến giá trị trao đổi hai loại tiền tệ của hai nước khác nhau. Về cơ bản, tỷ giá là số tiền tệ của một quốc gia muốn mua đồng ngoại tệ nào đó với số lượng đơn vị cần thiết, và trong một khoản thời gian xác định.
Tỷ giá trao đổi đồng ngoại tệ với đồng tiền Việt Nam sẽ có sự điều tiết nhất định của nhà nước. Hơn nữa, còn được xác định và công bố từ chính ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Ta có đồng tiền yết giá đứng trước và đồng tiền quy định giá đứng sau. Ví dụ như 1 USD = 23.092 VND (theo số liệu ngày 16/05/2022).
Lưu ý là tỷ giá chỉ dùng cho tiền tệ. Tỷ giá không sử dụng cho các hàng hóa trao đổi.
Có bao nhiêu loại tỷ giá hối đoái
Có nhiều tỷ giá hối đoái tùy vào từng đối tượng được chia thành nhiều dạng khác nhau, mục đích sử dụng cũng không giống nhau. Sau đây là những loại tỷ giá phổ biến được chia theo từng yếu tố khác nhau. Bạn có thể tham khảo.
Phân loại theo đối tượng
Theo đối tượng ta có hai loại tỷ giá trao đổi ngoại tệ như sau:
- Tỷ giá chính thức: xác định bởi Ngân hàng trung ương. Căn cứ theo đó để định giá mua bán ngoại tệ.
- Tỷ giá thị trường: nhu cầu cung và cầu của thị trường hình thành tỷ giá.
Phân loại theo kỳ hạn thanh toán
Tỷ giá hối đoái được căn cứ trên kỳ hạn thanh toán nằm trong biểu đồ của ngân hàng nhà nước đề ra. Ta có hai loại tỷ giá như sau.
- Tỷ giá giao ngay: (SPOT), được niêm yết vào thời điểm giao dịch từ các tổ chức tín dụng. Cũng có thể hình thành từ thỏa thuận giữa các bên liên quan.
- Tỷ giá giao dịch kỳ hạn: (FORWARDS), tự đề xuất từ các tổ chức tín dụng cùng với các bên liên quan thỏa thuận vào chính thời điểm ký hợp đồng.
Phân loại theo giá trị
- Tỷ giá danh nghĩa: biểu thị tiền tệ thông qua giá trị hiện tại. Lạm phát không thể tác động đến.
- Tỷ giá đoái thực: tỷ giá dự đoán các sự tác động của lạm phát, tiêu thụ và sức mua. Nhờ đó trở thanh đại diện cho mức độ cạnh tranh quốc tế của một quốc gia thông qua tiền tệ.
Phân loại theo phương thức chuyển ngoại hối
- Tỷ giá điện hối: cập nhật thường xuyên từ các ngân hàng trên biển điện tử niêm yết; cơ sở xác định các loại tỷ giá hối đoái khác.
- Tỷ giá thư hối: thông qua thư chuyển ngoại hối; thấp hơn điện hối.
Phân loại theo thời điểm chuyển ngoại hối
- Tỷ giá mua: niêm yết tại thời điểm giao dịch từ phía ngân hàng mua.
- Tỷ giá bán: niêm yết tại thời điểm bán ra từ phía ngân hàng.
Các tỷ giá hối đoái khác
- Tỷ giá song phương: (Bilateral Exchange Rate), khi không đề cập đến vấn đề lạm phát, xác định giá của tiền tệ này so với loại tiền tệ khác. Tiền tệ mất giá khi NEER > 1; ngược lại, đang được giá khi NEER < 1.
- Tỷ giá hiệu dụng: (Nominal Effective Exchange rate) – tỷ giá đa phương, xác định chỉ số trung bình giá trị của một loại tiền tệ với những loại tiền tệ khác.
Tỷ giá hối đoái có những vai trò gì?
Không chỉ là một thuật ngữ quan trọng dành cho những nhà đầu tư Forex. Nền kinh tế của một quốc gia ảnh hưởng rất lớn từ vai trò của tỷ giá trao đổi ngoại tệ. Đặc biệt phải nhắc đến những vai trò không thể thiếu như sau:
So sánh sức mua của đồng tiền
Biết cách tính tỷ giá hối đoái sẽ so sánh được giá trị tiền tệ trong nước và tiền ngoại tệ. Giá trị của tỷ giá sẽ được thể hiện thông qua giá trị của những mặt hàng trong nước với các nước khác về năng suất lao động cũng như sức mua và sức bán.
Nhờ đó, ta có thể xác định được tính hiệu quả, và giá trị của các giao dịch ngoại thương. Chẳng hạn như liên doanh, hay vay vốn, hoặc dùng cho các chính sách đối ngoại.
Ảnh hưởng xuất nhập khẩu
Giá trị của mặt hàng xuất khẩu của một nước sẽ thấp nếu có tỷ giá trao đổi ngoại tệ đó tăng. Khi đó sẽ tăng lên rất nhiều về sức cạnh tranh của thị trường. Nhờ vậy, nhiều đồng ngoại tệ sẽ được thu về quốc gia đó nhiều hơn. Hơn nữa, còn cải thiện đáng kể cán cân thanh toán quốc tế và thương mại.
Ảnh hưởng lạm phát từ mức tăng trưởng kinh tế
Sức mua của nội tệ sẽ giảm nếu tăng mức tỷ giá. So với thông thường giá trị của các mặt hàng nhập khẩu tăng cao hơn nhiều. Khi đó có thể sẽ xảy ra lạm phát. Nhưng, ngược lại khi tỷ giá giảm sẽ tăng giá trị của đồng nội tệ lên. Hàng nhập khẩu khi đó sẽ có giá bán rẻ hơn. Và hầu như sẽ khó có lạm phát xảy ra.
Chính sách tỷ giá hối đoái là gì?
Về cơ bản, đây là hành động can thiệp thông qua hình thức điều tiết tỷ giá của ngân hàng trung ương. Sở dĩ, cần sự điều chỉnh này là để du6y trì đảm bảo mức của tỷ giá luôn ổn định. Như vậy một quốc gia sẽ có thể thực hiện nhiều chiến lược phát triển nền kinh tế.
Mục tiêu chính của chính sách tỷ giá hối đoái
Chính sách tỷ giá hối đoái bao gồm ba mục tiêu chính. Đó là:
- Điều tiết tỷ giá duy trì giá cả tiền tệ luôn ổn định.
- Đẩy mạnh kinh tế tăng trưởng. Nâng cao nguồn lao động, mang đến nhiều việc làm. Duy trì an sinh xã hội.
- Ngăn chặn lạm phát và luôn duy trì cân bằng cán cân vãng lai.
Công cụ chính sách
- Công cụ trực tiếp:
- Phá giá tiền tệ: so với mức giá trung bình luôn được duy trì từ phía ngân hàng, sẽ tiến hành điều chỉnh tỷ giá cao hơn.
- Tiền tệ nâng giá lên so với mức giá trung bình. Ngân hàng trung ương luôn ổn định duy trì mức cân bằng này. Nên sẽ tiến hành điều tiết các chính sách tỷ giá hối đoái, để đạt mức tỷ giá thấp hơn.
- Biện pháp kết nối: khi xuất hiện tình trạng khan hiếm ngoại tệ sẽ tiến hành áp dụng. Hạn chế lượng mua vào ngoại tệ.
- Công cụ gián tiếp:
- Điều chỉnh lãi suất chiết khấu tăng giá trị đồng nội tệ.
- Điều chỉnh thuế quan: tiết chế nhập khẩu giảm nhu cầu dùng ngoại tệ. Tăng giá đồng nội tệ.
- Điều chỉnh hạn ngạch: hạn chế nhập khẩu, tăng nhu cầu dùng ngoại tệ.
- Điều chỉnh giá: hỗ trợ nhiều mặt hàng từ phía chính phủ.
- Công cụ đặc biệt:
- Trường hợp có sự khan hiếm của đồng ngoại tệ trong nước sẽ có các chính sách điều chỉnh tỷ lệ dự trữ. Tăng phí dùng động ngoại tệ. Để có lãi suất, ngân hàng sẽ áp dụng hạn mức lãi suất huy động.
- Áp dụng kỳ hạn gửi tiền không kỳ hạn hoặc 6 tháng – trần lãi suất thấp với tiền gửi ngoại tệ.
- Giá trị của ngoại tệ và những rủi ro luôn có các quy định nhằm ngăn chặn kịp thời. Đảm bảo cán cân cung và câu luôn được duy trì.
Tỷ giá hối đoái chịu tác động của những nhân tố nào?
Dưới đây là 5 tác nhân chính ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến tỷ giá hối đoái, bạn có thể tham khảo.
Sự ảnh hưởng của lạm phát
Nhu cầu mua ngoại tệ thường sẽ giảm mạnh nếu có mức chênh lệch giữa hai quốc gia; giá trị tiền tệ của một quốc giá tăng mạnh hơn so với mặt bằng chung của một số quốc gia khác. Khi đó đồng tiền trong nước sẽ không thể tăng giá trị nhanh như những đồng ngoại tệ khác.
Sự ảnh hưởng của lãi suất
Dòng vốn luân chuyển mạnh hơn khi có sự hội nhập của nền kinh tế. Luôn có sự khác nhau giữa các quốc gia về các dòng vốn theo ngắn hạn hoặc dài hạn. vào Tuy nhiên, sẽ có rất nhiều tác nhân ảnh hưởng đến dòng vốn dài hạn. Mặt khác, chính ngân hàng trung ương quy định tác động đến dòng vốn ngắn hạn. Khi đó, ta có sự chênh lệch lãi suất giữa hai quốc gia, ảnh hưởng đến giá trị tỷ giá hối đoái.
Sự ảnh hưởng của biến động tỷ giá
Một trong hai cặp tiền tệ giá sẽ biến động nếu tỷ giá hối đoái nào thay đổi. Ngoài ra, giá của một loại tiền tệ sẽ tăng nếu nhu cầu sử dụng nó tăng, và ngược lại. Hơn nữa, nhu cầu tăng bởi nhu cầu thực tế và các hoạt động đầu cơ.
Mặt khác, nền kinh tế của một quốc gia cũng ảnh hưởng đến nhu cầu sử dụng đồng tiền. Nhu cầu về hàng hóa sẽ giảm nếu nền kinh tế có xu hướng chậm phát triển. Lúc này, ngân hàng trung ương sẽ khó khăn trong việc điều chỉnh nguồn cung tiền.
Bên cạnh đó, một trong những nguyên nhân khiến ngân hàng trung khó khăn trong việc điều tiết tiền tệ là các hoạt động đầu cơ. Bởi, nhà đầu tư có thể chọn bất kỳ loại tiền nào nếu có lãi trả đủ cao.
Sự ảnh hưởng của thu nhập
- Tác động trực tiếp: thu quốc gia tăng, hàng nhập khẩu sẽ được người dân dùng nhiều, dẫn đến đồng ngoại tệ tăng, kéo theo tăng tỷ giá hối đoái.
- Người dân có xu hướng tăng mức chi tiêu nếu mức thu nhập tăng lên. Và sẽ có sự chênh lệch tỷ giá trao đổi ngoại tệ. Vì khi đó có thể sẽ có vấn đề lạm phát.
Sự ảnh hưởng của trao đổi thương mại
- Tốc độ tăng trưởng kinh tế: sản phẩm xuất khẩu có xu hướng tăng giá nhanh hơn nhập khẩu. Khi đó sẽ thúc đẩy trao đổi thương mại. Nhờ thế giá trị của đồng nội tệ có thể sẽ tăng và kéo theo đó là giảm mức độ của tỷ giá. Ngược lại, giá trị của động nội tệ giảm sẽ kéo theo tăng tỷ giá.
- Mức độ của tỷ giá hối đoái sẽ gia tăng nếu đồng nội tệ giảm cùng với sự tăng trưởng giá trị của đồng ngoại tệ, trong cán cân thanh toán quốc tế khi đó cao.
Kết luận
Vậy là, kết thúc bài viết bạn đọc đã tìm hiểu tỷ giá hối đoái là gì. Cũng như phân loại tỷ giá, chính sách và cách yếu tố tác động đến. Bài viết đã cung cấp hầu hết mọi thông tin, và hy vọng rằng đều là những thông tin hữu ích và cần thiết đến với bạn đọc. Tìm đọc thêm nhiều bài viết thú vị về thị trường ngoại hối forex, cũng như nhiều thị trường giao dịch khác tại Hệ thống tiền ảo nhé.
Tổng kết: hethongtienao.com
