GDP và GNP hay GNI là các chỉ số được dùng để phản ánh sự phát triển kinh tế của đất nước; và dùng để so sánh quá trình phát triển của các quốc gia với nhau. Mặt khác, mọi người đều đã được học, và được chỉ cách dùng những chỉ số này tại trường học; hoặc nơi làm việc. Trong đó, GDP và GNP đã quá phổ biến với mọi người. Ít người biết về chỉ số GNI là gì? Công thức tính GNI như thế nào, có bao nhiêu cách tính chỉ số? Vậy nên, nếu bạn muốn biết về chỉ số GNI, cũng như muốn hiểu rõ thêm về chỉ số GNP và GDP, thì đừng bỏ qua bài viết này nhé.
Mục lục
Chỉ số GNI là gì?
Chỉ số GNI (Gross National Income) – chỉ số dùng để tính tổng nguồn thu nhập của một đất nước trong một khoảng thời gian xác định. Thường thường, sau một năm, ta sẽ tính GNI, để biết qua một năm đó, nền kinh tế trong nước có phát triển hay không.
Vì lẽ đó, khi hỏi chỉ số GNI là gì? Nhiều người thường trả lời: GNI là chỉ số để chỉ tổng thu nhập quốc dân.
Mặt khác, GNI còn được xem là chỉ số để đo giá trị giàu sang của một đất nước. Nguyên nhân là vì, chỉ số này, phản ánh tổng số thu nhập của một cá nhân, và doanh nghiệp, tại một quốc gia.
Hơn nữa, GNI là chỉ số mà ta có thể dùng để tính tổng của sản phẩm có trong nước, cùng với các nguồn thu nhập tài chính của nước ngoài.
Các chủ thể đóng góp vào GNI
Những chủ thể đóng góp vào chỉ số GNI là gì? Đó là những nhân tố chính để góp phần mang lại tổng thu nhập quốc gia. Bao gồm:
- Người dân (quy mô nhỏ hoạt động): hình thức kinh doanh, buôn bán nhỏ, lẻ hoặc chủ yếu là với quy mô thị trường nội địa. Một số thì tham gia vào các hoạt động kinh doanh, buôn bán với thị trường nước ngoài. Nhờ đó, mang đến sự chênh lệch của giá trị đồng tiền, và đóng góp vào GNI.
- Các doanh nghiệp: thường quy mô hoạt động lớn hơn; thực hiện nhiều hoạt động kinh doanh, khai thác ở thị trường ngoài nước nhiều hơn; thường sẽ có lợi nhuận cao hơn. Bên cạnh đó, những doanh nghiệp nhỏ hơn, thường sẽ tập trung vào thị trường trong nước để phát triển, góp phần vào GNI.
Những đặc tính cơ bản của GNI là gì?
Tổng nguồn thu nhập và đầu tư trong nước, cùng các chi phí tiêu dùng cá nhân và của cả Chính phủ,… là nội tại của chỉ số GNI; là những yếu tố cấu thành. Do vậy, mà ta thường sử dụng chỉ số GNI thay vì chỉ số GDP để thể hiện mức độ đo lường giá trị, và sự thịnh vượng của nền kinh tế đất nước. Hoặc hiểu một cách đơn giản hơn, GNI là chỉ số kết thành những giá trị mang đến tổng số nguồn thu nhập trên thị trường, cả trong nước lẫn ngoài nước.
Sự biến động của GNI Việt Nam trong những năm gần đây
Nhìn chung, chỉ số GNI Việt Nam trong những năm gần đây, cụ thể trong 10 năm vừa qua, đã có những tiến bộ đáng kể.
Thể hiện rõ ràng nhất với chỉ số GNI là vào năm 2011. Được biết, năm 2011, GNI Việt Nam chỉ ở mức khoản 1370 đô la. Thế nhưng, chỉ số thu nhập quốc dân nước ta đã có những cải thiện đáng kể hơn. Đặc biệt nhất là vào năm 2019, chỉ số GNI Việt Nam đã đạt con số 2.590 đô la.
Tóm lại, có thể thấy chỉ số thu nhập quốc dân tại Việt Nam tăng lên qua từng năm. Và hầu như, không có dấu hiệu chỉ số đình trệ. Điều này cho biết, nền kinh tế trong nước đang từng ngày phát triển, vượt bậc hơn.
Công thức tính GNI là gì?
GNI về cơ bản, là chỉ số để ta đo lường sự cân đối đầu tiên của các tài khoản phân phối thu nhập.
Vậy nên để có thể lập nên công thức tính GNI. Ta phải lập các tài khoản sản xuất, và các tài khoản tạo thành thu nhập, hay các tài khoản liên quan đến các tiêu chí khác.
Từ đó, ta có thể ta có công thức tính GNI theo hai cách như sau:
Công thức tính GNI theo giá hiện hành
Chỉ số GNI = GDP (tổng sản lượng cả nước) + chênh lệch thu nhập mức lương giữa lượng nhận vào và lượng gửi ra + chênh lệch thu nhập sở hữu nhận được từ nước ngoài cùng thu nhập sở hữu trả cho nước ngoài.
Trong đó, mức chênh lệch thu nhập và lượng gửi ra; được tính bằng các khoản thu nhập về tiền lương, và tiền công lao động và các khoản thu nhập khác mang tính chất trả công lao động cho người lao động thường trú tại nước ngoài nhận từ các tổ chức hoặc các đơn vị dân cư sản xuất tại ngoài nước – chi phí lương lao động từ các tổ chức hoặc đơn vị dân cư sản xuất thường trú tại nước ta để chi trả cho người lao động nước ngoài thường trú tại Việt Nam.
Và, chênh lệch thu nhập sở hữu nhận được từ ngược ngoài với sở hữu trả trong nước; được tính theo thu nhập sở hữu của đơn vị dân cư thường trú tại Việt Nam nhận từ nước ngoài – thu nhập sở hữu của đơn vị dân cư không thường trú trong nước.
Các khoản chi trả / thu nhập, được tính theo các khoản sau:
- Tính theo lợi trực tiếp đầu tư nước ngoài.
- Tính theo lợi tức đầu tư vào các giấy tờ có giá trị, bao gồm cổ phần hoặc trái phiếu, hay cổ phiếu; các giấy tờ mang giá trị tài chính khác.
- Tính theo lợi tức từ việc cho thuê, muốn các quyền sáng chế hay quyền sử dụng, quyền khai thác, với mục đích sản xuất,…
Công thức tính GNI theo giá so sánh
Tính GNI theo giá so sánh = GNI tính theo giá hiện hành của năm báo cáo / chỉ số GDP của năm báo cáo so với năm gốc so sánh.
Những khái niệm liên quan đến chỉ số GNI
Vậy là chúng ta đã biết về chỉ số GNI là gì, và cách tính chỉ số như thế nào. Qua đó, ta có thể thấy sự liên quan giữa chỉ số GNI và chỉ số GDP mật thiết như thế nào. Hơn nữa, để đánh giá sự phát triển kinh tế của đất nước, ta cần phải hiểu rõ sự liên kết giữa GNI với GDP và GNP.
Tìm hiểu GDP là gì?
Chỉ số GDP (Gross Domestic Product) – chỉ số để tính tổng giá trị nền kinh tế thị trường trong nước; bao gồm các sản phẩm và dịch vụ được cung cấp trong một khoảng thời gian nhất định.
Và, cũng thường là sau một năm, ta sẽ tính GDP. Sau đó ta sẽ đo lường khả năng thị trường trong nước có sự tăng trưởng. Từ đó, ta so sánh, và tính toán được sự phát triển, sau một quý, hoặc năm có tăng lên, hay giảm xuống; từ đó đánh giá thị trường kinh tế có sự phát triển hay không.
Tóm lại, GDP là chỉ số phản ánh sự biến động của sản phẩm, dịch vụ và hàng hóa trong khoảng thời gian được xem xét. Hơn nữa, khi nói đến sự tăng trưởng của nền kinh tế, ta sẽ dùng GDP làm chỉ số tiêu chuẩn. Nhờ đó, khi nhắc đến thước đo của một quốc gia về các tiêu chuẩn và giá trị sản xuất, ta sẽ dùng đến chỉ số GDP.
Sự khác biệt của tầm quan trọng giữa chỉ số GDP và GNI là gì?
GDP và GNI đều là hai chỉ số quan trọng để thể hiện sự phát triển của nền kinh tế đất nước.
Nhưng, hai chỉ số này có những đặc điểm khác nhau, qua đó thể hiện tầm quan trọng khác nhau.
Vậy thì, GDP có tầm quan trọng như thế nào?
Đó Là: GDP chỉ chủ yếu tập trung và sự tăng trưởng quy mô của nền kinh tế; dựa vào hoạt động kinh doanh, mang đến những giá trị gia tăng; được áp dụng phổ biến từ các quỹ tiền tệ quốc tế.
Vậy còn tầm quan trọng của chỉ số GNI là gì?
Đó là: GNI chỉ tập trung chủ yếu vào yếu tố thịnh vượng của một đất nước. Thường các Ngân hàng Thế Giới, hoặc Liên Hiệp Quốc sẽ sử dụng chỉ số GNI nhiều hơn. Hơn nữa, chỉ số còn phụ thuộc nhiều vào nguồn lực của một đất nước; và có sự liên kết chặt chẽ với đời sống người dân trong nước.
Cả hai chỉ số đều được dùng để làm thước đo tiêu chuẩn của sự tăng trưởng của nền kinh tế. Nhưng ta có thể dùng chỉ số, GNI hay GDP, để phản ánh kinh tế, tùy thuộc vào mục đích trong đó. Mặt khác, nếu dùng để phản ánh đến một nền kinh tế quốc gia khỏe mạnh thì nên chọn GNI sẽ thích hợp hơn.
>> Xem thêm bài viết: Lãi nhập gốc là gì?
Tìm hiểu GNP là gì?
Khi đã biết GNI là gì và GDP là gì, ta không thể không tìm hiểu GNP là gì?
Nhìn chung, GNP có nhiều điểm giống với GDP. Ta dùng chỉ số GNP (Gross National Product) để thể hiện tổng giá trị của thị trường về các dịch vụ, sản phẩm cuối cùng được sản xuất, trong một thời gian nhất định, trên chính thị trường.
Có thể hiểu sản phẩm cuối cùng là các sản phẩm được trực tiếp tiêu thụ; chẳng hạn xe hơi, bàn ghế,… Nghĩa là, ta không sử dụng chỉ số GNP để tính các giá trị cho các sản phẩm trung gian; sản phẩm trung gian là những sản phẩm được dùng trong quá trình sản xuất các sản phẩm khác.
Xem thêm bài viết: Hệ số thanh toán nhanh là gì?
Kết luận
Vậy là, bạn đã hiểu chỉ số GNI là gì chưa nào? Nhìn chung, đây là chỉ số dùng để thể hiện sự thịnh vượng về nền kinh tế của đất nước. Hiểu được chỉ số GNI, bạn có thể tính được tổng thu nhập quốc dân của một quốc gia. Từ đó, đưa ra đánh giá chung về sự tăng trưởng của nền kinh tế của đất nước đấy. Mặt khác, GNI và GDP hay GNP đều là những chỉ số quan trọng đối với nền kinh tế. Và chúng có mối gắn kết mật thiết với nhau.
Tổng hợp: hethongtienao.com